Kilka dni temu z wielką pompą zaprezentowano Calypso, czyli nowy interfejs panelu administracyjnego usługi WordPress.com. Matt Mullenweg z dumą ogłosił ten fakt na swoim blogu, dodając, że prace nad Calypso trwały ponad 20 miesięcy, a zaangażowanych w nie było ponad 120 osób. Duma ta jest w pełni uzasadniona, bo to spory krok w rozwoju WordPress.com.
Temat podchwyciło wiele serwisów, w tym również takich, które na co dzień nie zajmują się CMSami czy tworzeniem stron internetowych. Niestety, część tekstów na temat Calypso jest (delikatnie mówiąc) mało rzetelna i czytając je odnoszę wrażenie, że autorzy nie do końca rozumieją, co tak naprawdę się stało i o co w tym wszystkim w ogóle chodzi. Co więcej, niektóre publikacje mijają się z prawdą albo stosują zbyt daleko idące uproszczenia, co tylko dezorientuje zwykłych użytkowników, którzy chcieliby po prostu wiedzieć, co wprowadzenie Calypso dla nich oznacza i co zmieni w ich pracy z WordPressem.
Pora więc na obalenie kilku mitów, wyjaśnienie niejasności i udzielenie odpowiedzi na najczęściej pojawiające się pytania.
Czym jest Calypso?
Calypso to nazwa nowego interfejsu panelu administracyjnego usługi WordPress.com. Zmiana szaty graficznej jest tylko kosmetyką – znacznie ważniejsze jest to, co dzieje się „pod maską”. Calypso został napisany całkowicie w JavaScript (oczywiście z wykorzystaniem HTML i CSS). Oznacza to, że działa w przeglądarce użytkownika, a z WordPressem komunikuje się za pośrednictwem REST API. Teoretycznie da się go uruchomić nawet na własnym komputerze – nie musi być umieszczony na tym samym serwerze, na którym działa WordPress.
Nowy interfejs jest aplikacją „jednostronicową”, co oznacza, że strona nie jest po każdej akcji przeładowywana. Oznacza to większy komfort pracy z aplikacją i większą szybkość jej działania. Interfejs jest całkowicie responsywny, co oznacza, że dostosowuje się do rozmiaru ekranu, na którym jest wyświetlany – dzięki temu korzysta się z niego wygodnie zarówno na komputerze (w przeglądarce i dedykowanej aplikacji – o której za chwilę), jak i na urządzeniach mobilnych.
Jedną z ważniejszych zmian z punktu widzenia użytkownika jest nowy edytor wpisów. Jest on znacznie „lżejszy” i prostszy, niż standardowy edytor WordPressa. Jego twórcy zwrócili szczególną uwagę na responsywność, czyli dostosowywanie się do urządzeń mobilnych – dzięki temu łatwiej można tworzyć wpisy na smartfonach czy tabletach. Zadbano również o to, aby najczęściej wykorzystywane funkcje, takie jak dodawanie tagów i kategorii czy dołączanie plików, były dostępne pod ręką.
W nowym interfejsie znalazł się również odświeżony Reader, czyli czytnik obserwowanych blogów oraz narzędzie do odkrywania nowych interesujących treści.
Dodatkowo Automattic przygotowało aplikację desktopową, którą można zainstalować i uruchomić na własnym komputerze. W tej chwili jest ona dostępna tylko dla systemu OS X, ale już wkrótce powinny pojawić się wersje dla systemów Windows i Linux (nie ma co do tego technicznych ograniczeń). Co ciekawe, aplikacja została zbudowana w oparciu o ten sam kod źródłowy, który działa na stronie WordPress.com, a to dzięki popularnemu frameworkowi Electron, która pozwala na zbudowanie aplikacji desktopowej przy użyciu HTML, CSS i JavaScript. Ma to tę zaletę, że interfejs aplikacji działa i wygląda dokładnie tak samo, jak interfejs otwarty w przeglądarce.
Więcej informacji na temat Calypso można znaleźć na stronie projektu. Różnice pomiędzy starym a nowym interfejsem przedstawiono w tym dokumencie, którego niektóre punkty są główną przyczyną nieporozumień.
Czy oni przepisali WordPressa w JavaScript?
Nie. Tak może sugerować jeden z punktów podlinkowanego powyżej dokumentu, z takim twierdzeniem można się również spotkać w różnych miejscach w Sieci. W WordPressie nic się nie zmieniło – wciąż jest on napisany w PHP i korzysta z bazy MySQL. Od nowa został stworzony tylko interfejs panelu administracyjnego WordPress.com. Interfejs ten komunikuje się z WordPressem (tym samym, którego możemy pobrać ze strony WordPress.org i zainstalować na własnym serwerze) za pośrednictwem REST API. W tej chwili REST API jest dostępne jako znajdująca się w fazie testów beta wtyczka. Do WordPressa 4.4 wprowadzona zostanie podstawowa infrastruktura dla REST API, a za jakiś czas (być może w wersji 4.5) API to będzie już w pełni funkcjonalne.
Warto dodać, że API WordPress.com nie jest (i pewnie nigdy nie będzie) zgodne z API, które otrzyma WordPress. Tak więc w tej chwili nie da się po prostu podpiąć Calypso do zainstalowanego na własnym serwerze WordPressa. Można to natomiast zrobić poprzez wtyczkę Jetpack, o czym za chwilę.
Zainteresowanych tematem REST API (zwanym również WP-API) odsyłam do dokumentacji oraz do bloga Tomka Dziudy, który na ten temat dużo pisze i mówi.
Czy mogę używać Calypso jeśli mam WordPressa na własnym serwerze?
Tak. Wystarczy zainstalować wtyczkę Jetpack, połączyć ją z kontem w usłudze WordPress.com i aktywować motyw Zarządaj. Powiązana strona powinna pojawić się w panelu WordPress.com, skąd będziemy mogli nie tylko zarządzać publikowanymi wpisami, ale również zainstalowanymi wtyczkami.
Czy Calypso zastąpi aktualny panel administracyjny WordPressa?
Nie. Calypso to interfejs usługi WordPress.com i nie został stworzony jako zastępnik panelu administracyjnego WordPressa. Co więcej, do działania wymaga Node.js, co oznacza dodatkowe wymaganie co do serwera (a większość hostingów współdzielonych nie udostępnia Node.js). Nie oznacza to jednak, że w pewnym momencie ktoś nie wpadnie na pomysł, aby właśnie tak wyglądał i działał panel WordPressa. Nie stanie się to jednak w najbliższej przyszłości.
Czy to naprawdę taka rewolucja?
Tak i nie.
Tego typu aplikacji jest wiele i ani pomysł, ani wykonanie nie są w żaden sposób nowatorskie. Ekipa Automattic skorzystała z bardzo popularnych narzędzi, bibliotek i frameworków, takich jak Node.js, Express, React czy Flux.
Rewolucyjny jest natomiast fakt, że cały efekt końcowy został udostępniony na licencji GPL – tak więc każdy może pobrać kod źródłowy Calypso, dowolnie go zmodyfikować, a także dołożyć swoją cegiełkę do jego rozwoju.
Nie bez znaczenia jest również wkład, jaki w ten sposób Automattic wniósł do społeczności skupionej wokół wymienionych wcześniej narzędzi. W ramach projektu powstało kilkadziesiąt komponentów, z których (z racji udostępnienia ich na licencji GPL) każdy może korzystać.
Calypso jest również najbardziej rozbudowanym przykładem wykorzystania WordPressowego REST API. To pokazuje, jak ciekawe rzeczy będzie można tworzyć, gdy w końcu to API oficjalnie trafi do WordPressa.